به نقل از «مهر»

کتابخانه کابل خالی است/فرصتی مناسب برای فرهنگ و ادب ایرانی

تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۵۸۶۶۵۳

خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ 

احتمالاً حتی برای ما فارسی زبان ها هم، پس از سال ها که افغانستان درگیر جنگ و خون ریزی بوده است، شنیدن نام افغانستان و پایتختش کابل بیش از هر چیز یادآور جنگ و انفجارهایی است که هر روز خبرشان را می شنویم و می خوانیم. اما آنان که با تاریخ ایرانِ فرهنگی آشنا باشند می دانند که در سده های گذشته افغانستان و خصوصاً شهرهای بزرگ آن دوره مانند بلخ و بخارا و هرات مرکز اندیشمندان و فیلسوفان و دانشمندان و ادیبان بزرگی بوده است و بسیاری از بزرگانی که امروزه ما ستاره های درخشان فرهنگ ایرانی به حساب می آوریم، از اهالی آن سرزمین بوده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما امروز هم، در قرن بیست و یکم، که تعداد افراد با سواد افغانستان بسیار نسبت به قبل افزایش یافته است و دانشگاه های فعالی در این سرزمین وجود دارند، کم کم نیاز به کتابخانه های عمومی و با منابع غنی افزایش می یابد و به همین دلیل روز به روز شاهد شکل گیری کتاب خانه های جدید یا گسترش کتاب خانه های قدیمی در افغانستان و خصوصاً کابل هستیم. در این یادداشت کوتاه، نگاهی می کنیم به کتابخانه عمومی کابل، از مهم ترین کتاب خانه ها در پایتخت افغانستان و البته قدیمی ترین و بزرگ ترینِ آن ها در کشور.

همان طور که از نامِ آن پیداست، این کتاب خانه مهم ترین و بزرگ ترین کتاب خانه عمومی کابل است و جز آن، یکی از قدیمی ترین و بزرگ ترین کتاب خانه های کل کشور نیز به حساب می آید. این کتاب خانه در میدان مالک عسکر در پانصد متری جنوب کاخ ریاست جمهوری افغانستان قرار دارد و در ساختمانی قدیمی و دو طبقه قرار گرفته است. چیزی که برای ما که به کتاب خانه های مدرن عادت داریم ممکن است عجیب باشد این است که در این کتاب خانه هیچ نظام رده بندی ای وجود ندارد و هزاران هزار جلد کتابی که به زبان های مختلف و خصوصاً فارسی و پشتو و عربی در آن وجود دارند، بدون هیچ گونه شماره گذاری در قفسه ها و اتاق های مختلف چیده شده است. حتی در قسمت هایی به خاطر کمبود جا، کتاب ها نه به شیوه مرسوم که همین طور بدون هیچ نظم مشخصی روی هم چیده شده اند و به همین خاطر است که اگر کسی نیاز به کتاب خاصی داشته باشد، تنها شانسی که برای پیدا کردن آن دارد این است که کتاب دار آن کتاب را زمانی دیده باشد و جای کتاب به نوعی در خاطرش مانده باشد. اما این ها به معنی این نیست که هیچ نظم خاصی وجود ندارد. کتاب خانه به بخش های مختلفی تقسیم شده است، مانند بخش مرجع که در آن تفاسیر قرآن، دایره المعارف ها و کتاب های تاریخ جهان نگهداری می شوند، بخش امانت که در آن رمان ها و داستان ها قرار دارند، بخش کودکان که در آن کتاب هایی به زبان های مختلف، از جمله انگلیسی، روسی، فرانسه و آلمانی یافت می شود و همین طور بخش روزنامه که در آن روزنامه هایی به زبان های مختلف، از جمله فارسی و پشتو نگهداری می شوند.

اما یک مشکل اساسی این کتاب خانه این است که به خلاف دیگر کتاب خانه های بزرگ، در طی سال ها جمع آوری منابع و خرید کتاب ها بر مبنای سیستم و برنامه ریزی خاصی نبوده است و همین باعث شده است که برخی از منابعی که بسیار مورد نیاز مراجعه کنندگان است، مانند برخی منابع در رشته های مهندسی، که باید به روز باشند و هر سال جایگزین شوند، یا اساساً وجود ندارند یا به روز نیستند و به همین دلیل به کار مراجعه کنندگان نمی آیند. جز این، بسیاری از منابع کتاب خانه بسیار قدیمی هستند و شرایط بسیار بدی دارند و عملاً استفاده از آن ها ممکن نیست. علاوه بر این، کتاب خانه تقریباً مشترک هیچ مجله علمی ای نیست و این برای دانشجویان و اساتیدی که می خواهند از این مجلات استفاده کنند، بسیار مشکل ساز است.

این کتاب خانه تنها کتاب خانه عمومی دولتی در کابل است و از آن جا که افغانستان کتاب خانه ملی ندارد، به نوعی نقش کتاب خانه ملی افغانستان را نیز بازی می کند. به همین دلیل، بسیاری از ارتباطاتی که عموماً به عهده کتاب خانه ملی هر کشوری است به این کتاب خانه واگذار شده است و مثلاً در مواردی که تیم هایی از کتاب خانه ملی ایران برای بررسی ارتباطات علمی بیشتر و همکاری های فرهنگی به افغانستان اعزام شده بودند، با مسئولان کتاب خانه عمومی کابل نشست و دیدار داشتند. اما یک مشکل این است که به دلیل کمبود امکانات و خصوصاً مکان و مناسب نبودن اندازه ساختمانی که در اختیار کتاب خانه است، بسیاری از فعالیت هایی که معمولاً کتاب خانه های ملی انجام می دهند در این کتاب خانه انجام نمی شود. مثلاً، یکی از فعالیت های مرسوم در کتاب خانه های ملی برگزاری سمینارها و همایش های علمی، چه مربوط به کتاب و کتاب داری و چه مربوط به دیگر حوزه های علمی و فرهنگی است. همین طور، بسیاری از کتاب خانه های ملی کشورها به طور مرتب کلاس هایی فرهنگی و ادبی و هنری برگزار می کنند و به طور مثال به معرفی فرهنگ و ادبیات کشور خود می پردازند. اما به دلیل کمبود فضا و امکانات چنین فعالیت هایی در کتاب خانه عمومی کابل یا اساساً انجام نمی شود یا در مقیاس بسیار محدودی انجام می شود و خلاء چنین فعالیت هایی به شدت حس می شود.

شاید بتوان گفت که وزارت ارشاد و کتاب خانه ملی ایران، به خاطر برخوردار بودن از امکانات بسیار بیشتر و البته قرابت های انکار ناپذیر فرهنگی و البته اشتراک زبانی، می توانند به کتاب خانه عمومی افغانستان در چنین فعالیت هایی کمک برسانند و البته محملی شوند برای بسط و گسترش زبان فارسی و فرهنگی که در آن با افغانستان شریکیم.

کد خبر 4462206

منبع: مهر

کلیدواژه: افغانستان شهر کابل کتابخانه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۸۶۶۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرهنگ صلح و سازش مردم یزد باید مستند شود

به گزارش خبرنگار مهر به نقل از روابط عمومی دادگستری یزد، علیرضا حسین بیگی در دیدار با مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی استان گفت: سابقه ۲۲ ساله تاسیس شوراهای حل اختلاف در استان یزد نیاز به مستند سازی توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی استان دارد.

وی افزود: فرهنگ صلح و سازش یزدی ها یکی از جلوه های ویژه در پرونده های شوراهای حل اختلاف است که قابلیت ثبت به صورت تاریخ شفاهی و مکتوب و اشاعه آن به کشور را دارد.

کد خبر 6093162